CHIẾN TRANH THẾ GIỚI 1

Chiến tranh quả đât thứ nhất, nói một cách khác là Đại chiến quả đât lần sản phẩm công nghệ nhất, Đệ nhất cố kỉnh chiến hay nỗ lực chiến I là một cuộc chiến tranh vậy giới diễn ra từ ngày 28 mon 7 năm 1914 đến ngày 11 mon 11 năm 1918. Cuộc chiến tranh này là một trong những sự kiện có ảnh hưởng nhất trong lịch sử hào hùng thế giới.

Bạn đang xem: Chiến tranh thế giới 1

Chiến tranh quả đât thứ nhất, còn được gọi làĐại chiến quả đât lần thứ nhất,Đệ nhất vậy chiếnhayThế chiến Ilà một cuộcchiến tranh nạm giớidiễn ra trường đoản cú ngày28 mon 7năm1914đến ngày11 mon 11năm1918.

Cuộc chiến tranh này là giữa những sự khiếu nại có tác động nhất tronglịch sử gắng giới. Đây là trận chiến tranh có mặt trận chính bao trùm khắpchâu Âuvà tác động ra toàn vậy giới, lôi kéo tất cả các cường quốcchâu ÂuvàBắc Mỹvào cuộc chiến với số lượng người bị tiêu diệt trên 19 triệu người, đồng thời gồm sức tàn phá và tác động về vật chất lẫn lòng tin củanhân loạirất thâm thúy và lâu dài. Không giống với những cuộcchiến tranhtrước đó, tín đồ Âu châu yêu cầu chiến đấu cả trên mặt trận lẫn nghỉ ngơi hậu phương.Phụ nữphải thao tác thaynam giới, mặt khác sự cải cách và phát triển của công nghệ cũng có ảnh hưởng đến đặc thù chiến tranh; hoàn toàn có thể thấy sự hiệu quả củakhông quânvàxe tăngtrong chiến đấu tính từ lúc cuộc Đại chiến này.Chiến tranh chiến hàogắn ngay lập tức với cuộc Đại chiến nhân loại lần đầu tiên trong thời hạn đầu của nó.

Đây là cuộc chiến giữa pheHiệp Ước(chủ yếu hèn làAnh,Pháp,Ngavà tiếp nối làHoa Kỳ,Brasil) cùng với pheLiên minh Trung tâm(chủ yếu ớt làĐức,Áo-Hung,BulgariavàOttoman). Cuộc chiến bắt đầu vớiVụ sát hại thái tử Áo-Hung, dẫn đến việc Áo - Hung tuyên chiến vớiSerbia.Sự kiện này được nối liền bởi việcHoàng đế ĐứclàWilhelm IItruyền lệnh cho các tướng lĩnh gửi quân tấn côngBỉ,LuxembourgvàPháp, theokế hoạch Schlieffen.Hơn 70 triệu quân nhân được kêu gọi ra trận chiến, trong những đó bao gồm 60 triệu con người Âu châu, trong 1 trong những những cuộc chiến tranh lớn nhất trong lịch sử.Trong trận chiến tranh tởm hoàng này,Pháplà nước chịu đựng tổn thất nặng nề hơn hết và trọn vẹn bị kiệt quệ, dẫn đến sự đại bại của mình trong các cuộc chiến tranh về sau.Những trận đánh quyết liệt nhất trong trận đánh tranh trái đất lần đầu tiên cũng ra mắt trên đấtPháp. Một cuộc đấu đáng ghi nhớ của cuộc Đại chiến là tạiVerduncùng năm đó, lúc quân Đức tấn côngthành cổ VerduncủaPháp, cơ mà không thành công.Tuy nhiên, cuộc chiến đẫm máu độc nhất là tạisông Somme(1916), lúc liên quânAnh-Phápđánh bất phân win bại cùng với quân Đức, trong những lúc chiến dịch quân sự lớn số 1 làCuộc tổng tấn công của Brusilov, lúc quân Nga đánh bại liên quân Áo-Hung và Đức.

Tất cả nhữngđế quốcquân chủ(trừĐế quốc Anh) phần đông sụp đổ trong cuộc chiến tranh này. ĐảngBolsheviklên cố gắng quyền trên nướcNgasau cuộcCách mạng tháng Mườilật đổNga hoàng, trong lúc việc Đức chiến bại lại tạo điều kiện choĐức Quốc Xãlên thay quyền nhờ vào biết khai thác tư tưởng bất mãn của người dân.Tuy nướcĐứcthua cuộc tuy nhiên vềthương mạivàcông nghiệphọ không xẩy ra tổn hại gì lớn,vì cầm về phần đa mặt này bọn họ đã thắng lợi cuộc Chiến tranh nhân loại lần sản phẩm nhất.

Không một nướcchâu Âunào thật sự thắng lợi cuộc chiến tranh này, toàn bộ đều chịu tổn sợ hãi nặng năn nỉ về fan và của. Sauchiến tranh,châu Âulâm vào tình trạngkhủng hoảngvà phần lớn cao tràochủ nghĩa dân tộctrỗi dậy ở các nước bại trận.Điển hình là tạiThổ Nhĩ Kỳ, bão táp phong tràoCách mạng giải phóng Dân tộcrầm rộ, đưa dân tộc này dần dần hồi phục, với buộc phe Hiệp Ước phải xóa khỏi những quy định khắc nghiệt sau khi trận đánh tranh quả đât lần đầu tiên chấm dứt.Nước duy nhất không bị phá hủy mà còn thu được lợi nhuận béo từ cuộc chiến này làHoa Kỳ, nó đã tạo điều kiện cho nước này thừa trên những nướcchâu Âuvềkinh tếkể từ sau cuộc chiến.

Trước trên đây ở những nước nóitiếng Anhdùng từ bỏ "Đại chiến" (Great War). Vàithập kỷsau, thương hiệu gọiChiến tranh thế giới lần thiết bị nhất(World War I) new được áp dụng để khác nhau với cuộcChiến tranh nhân loại thứ hai.Đương thời, nó còn được gọi với cái brand name "Cuộc chiến tranh xong mọi cuộc chiến tranh" (The war to kết thúc all wars) vì quy mô và sự phá hủy khủng gớm nó khiến ra.Chính những sự việc liên quan lại tớiHoà cầu Versailles 1918đã làm cho cuộcChiến tranh thế giới thứ haibùng nổ.

(Ảnh: những nước tham chiến sinh sống châu Âu)

Mục đích

Đây là một trận chiến để lập lại riêng biệt tự nhân loại mới, nó làm sụp đổ 4đế chếhùng mạnh mẽ của châu Âu và nhân loại lúc kia làĐế quốc Nga,Đế chế Đức,Đế quốc Áo-HungvàĐế quốc Ottoman, làm biến hóa sâu sắc bộ mặt của châu Âu và ráng giới. Tuy nhiên tuy nhiên là cuộc chiến đẫm huyết và tàn khốc như vậy nhưng cuộc chiến này sẽ không giải quyết được những mâu thuẫn nền tảng và "thế giới mới" mà lại nó tạo ra còn để châu Âu và quả đât trước những vấn đề và mâu thuẫn khác còn trầm trọng hơn hẳn như phát sinh đơn vị nước theoChủ nghĩa cộng sảntạiNga,Chủ nghĩa binh phiệtvàChủ nghĩa phạt xíttạiÝ,ĐứcvàNhật, sự chia cắt, xâm phạm quyền trường đoản cú quyết của những dân tộc... Những vấn đề đó sẽ dẫn mang lại bùng nổChiến tranh quả đât thứ hai. Đó là lý do một số nhà phân tích cho rằngChiến tranh nhân loại thứ haichỉ là việc nối tiếp của chiến tranh thế giới trước tiên sau gần hai mươi năm tạm nghỉ rước sức.

Chiến tranh ráng giới trước tiên xảy ra thân 2 khối liên minh quân sự được hiện ra sauthế kỷ XIX: 1 bên là hợp lại thành 3 đế quốcAnh-Pháp-Nga, giỏi được hotline là khối Hiệp ướcEntente cha bên(trongtiếng Phápententecó nghĩa là sự việc đồng thuận, hiệp ước) về sau còn thêmHoa Kỳvà một vài nước khác tham gia; vị trí kia là pheLiên minh Trung tâm(Central Powers, hay nói một cách khác là Liên minh 3 nước) tất cả Đức, Áo – Hung và Ottoman.

Tuy nhiên tiếp đến Ý chiến đấu bên phía Entente 3 bên nhưng liên kết Trung tâm lại có thêm đồng minh làĐế quốc OttomanvàBulgaria. Trong lúc vai trò của các đồng minh thiết yếu trong Entente 3 bên khá đồng hầu hết trong vấn đề gánh vác sức nặng cuộc chiến tranh thì ở bên phía liên minh Trung trọng điểm vai trò những đồng minh chính là mờ nhạt hơn, chỉ Đức có vai trò trụ cột vì thực tế mâu thuẫn hầu hết gây nên chiến tranh là nối liền với tham vọng chính trị kinh tế của đế quốc Đức thời điểm đó. Cơ hội bấy giờ, 2 cường quốc quân sự chiến lược hùng mạnh mẽ nhất của châu Âu là Đức với Anh.

Quy mô, tính chất

Về khía cạnhchính trị–quân sựđây là lần thứ nhất thế giới nghe biết 1 kiểuchiến tranh tổng lực,chiến tranh toàn diện. Chiến tranh diễn ra không những ác liệt trên bộ, bên trên không, trên biển mà các bên tiến hành bao vây bóp nghẹtkinh tếcủa nhau, tấn công vào ý chí và khả năng chịu đựng của dân tộc, thử tháchtiềm lực khiếp tếvà sức mạnh ý thức của đối phương. Các cường quốc như Đế quốc Nga, Đế quốc Áo-Hung với Đế quốc Đức đã chiến bại và sụp đổ mặc dù quân đội của họ vẫn còn hiện hữu (đặc biệtquân nhóm Đứcvẫn còn vẫn trên đất đối phương, và kẻ thù còn chưa xâm phạm tới giáo khu của họ). Những nước này đã thất bại trận vìxã hộikiệt sức, quan yếu kham nổi chiến tranh – 1 kiểuchiến tranh tiêu haovới cường độ rất cao, khiến chính phủ của mình bị các lực lượng nội địa lật đổ.

Chiến tranh núm giới thứ nhất diễn ra theo 1 kiểuchiến lượcchiến tranh hiện đại. Trước đó châu Âu đã từng có lần có các trận đánh theoliên minhnhiều nước nhưChiến tranh Kế vị Tây Ban Nha,Chiến tranh Kế vị Áo,Chiến tranh Bảy năm,Chiến tranh Napoléon, v.v... Cơ mà những trận đánh đó có kết quả chiến tranh nhờ vào vào 1 hoặc vài trận chiến lớn tất cả tính quyết định diễn ra trong 1-2 ngày ở 1 điểm quyết đấu hoặc một vài ba chiến dịch trong vài tuần hoặc một vài ba tháng, các chuyển động chiến sự xen kẹt với hoà bình. Kết cục chiến tranh không triệt để: lose trận thì kýhoà cầu nhượng bộ, hóng vài năm phục hồi tiềm lực rồi lại tham chiến tiếp (điển trong khi các trận chiến thờiNapoléon I). Các trận đánh đó phụ thuộc vào rất nhiều, còn nếu như không nói là phần lớn, vào tài thao lược ở trong phòng cầm quân. Còn trường đoản cú nay, kể từ Thế chiến I, lần đầu tiên nhân loại chứng kiến một kiểu cuộc chiến tranh lâu dài, quy mô, huỷ diệt. Chiến sự giàn trải trên mọi chiến trường, mọi cả châu lục. Vai trò cá thể của thống soái trong cuộc chiến tranh bị tiêu giảm mà tiềm lực tài chính và ý chí, sức mạnh ý thức của nước nhà nổi lên là nhân tố quyết định.

Xem thêm: Các Bài Toán Lớp 7 Theo Chuyên Đề Có Chọn Lọc, Bài Tập Toán Lớp 7 Theo Chuyên Đề Có Chọn Lọc

Trên mặt trận về tinh tướng thuần tuý quân sự đây là một trận đánh tranh đã có các đặc trưng hiện nay đại: quân team làquân team đông đảo. Lần đầu tiên trên thế giới chiến tranh theo chiến thuậtđội hình tản máckhông còn những khối quân lực xếp hàngtấn côngvàphòng thủtheođội hình ô vuôngdày quánh rất đặc thù của mọi trận đánh tranh trước đây. Trận đánh tranh này đặc thù áp hòn đảo bởi hình thứcchiến tranh trận địamà điển hình nhất là hệ thống chiến hào trở thành phương tiện phòng thủ chủ yếu yếu, thành quáchpháo đàiđã không còn vai trò chống ngự quan trọng đặc biệt nữa. Các bên phòng ngự trongchiến hàovới hệ thống ụsúng máy,dây thép gai,bãi mìnvàtrận địa pháodày quánh vớichiến tuyếnngăn song giữa 2 phía đối địch.Chiến tranh trận địahaychiến tranh chiến hàoở thời kỳ đó thường có tính chất là khôn cùng khó tấn công và rất đơn giản phòng thủ nên cuộc chiến tranh có diễn biến lừ đừ ít năng động, ít có các thắng lợi quân sự chấm dứt khoát. Kết cục chiến tranh phụ thuộc vào sự chịu đựng đựng dẻo dai của những bên đối kháng so với gánh nặng chiến tranh tiêu hao tổng lực.

Trong lực lượng Hiệp Ước, Anh-Pháp cùng Nga chia sẻ gánh nặng nề chiến tranh tương đối đồng đều trong những lúc phe hợp lại thành chỉ rất có thể trông cậy vào nước Đức là nhà yếu.

Nguyên nhân, thực chất chiến tranh

Sự bài toán Đại công tước (tiếng Đức:Erzherzog, giờ đồng hồ Anh:Archduke)Franz Ferdinand của Áo - Hungbị 1 phần tửdân tộc chủ nghĩangườiSerbiatên làGavrilo Principám giáp tạiSarajevovào ngày28 mon 6năm1914được coi là khởi nguồn của cuộc vắt chiến này, nhưng thực chất đó chỉ nên "giọt nước tràn ly". Vụ ám sát thái tử Áo-Hung chỉ là loại cớ để những bên chính thức khai chiến sau một thời gian dài chạy đua tranh bị nhằm chuẩn bị chiến tranh. Chiến tranh là "phải nổ ra" do xích míc giữa các quốc gia ở châu Âu đã chín muồi, các bên tham chiến tự trước kia khá lâu sẽ có những mâu thuẫn solo với nhau, và mong mỏi triệt hạ nhau bằng quân sự để phân loại lại cầm cố giới.

Nguyên nhân và thực chất của cuộc chiến tranh này là hết sức phức tạp, đa diện, nhưng hoàn toàn có thể được tổng kết như sau:

Chủ nghĩa đế quốc với sự không nhường nhịn thuộc địa

Leninvà gần như ngườiBolshevik, cùng một trong những phần lớn rất nhiều ngườixã hội nhà nghĩacủa châu Âu phân tích bao gồm cơ sở rằng chiến tranh là xích míc của sự phát triển của các nướcchủ nghĩa đế quốccầm đầu sống châu Âu và cuộc chiến tranh có tính chấtchiến tranh đế quốc: kia là cuộc chiến nhằm tranh giành, phân chia lạithuộc địagiữa những nướcđế quốc, là trận chiến tranh phi nghĩa với tất cả các phe tham chiến.

Tranh biếm họa về các nướcAnh,Đức,Nga,Pháp, vàNhậttranh nhau chiếmthuộc địaởTrung Quốc. Trong bức tranh, vua nước ĐứcWilhelm II(đội nón chóp nhọn) tỏ thái độ ghét bỏ rõ ràng vớinữ hoàng AnhVictoria

Theo so sánh củaLenin, tại sao chiến tranh bắt nguồn ngay lập tức từ giữathế kỷ XVI: ở thời khắc này, các nướcchâu Âubắt đầu hình thànhChủ nghĩa bốn bản. Để tìm kiếm tài nguyên với lợi nhuận, các nướcthực dânchâu Âubắt đầu bành trướng lãnh thổ, rước quân đánh chiếm các nướcchâu Á,châu Phiđể biến các nước này thànhthuộc địa. Đến cuốithế kỷ XIX, về cơ bạn dạng thì tất cả châu Á, châu Phi vẫn bị trở thành thuộc địa. Mà lại sự phân loại thuộc địa giữa những nước châu Âu là cực kỳ không đồng đều.Anh-Pháplà 2 nước đã xâm chiếmthuộc địatừ hơi sớm nên sở hữu được rất nhiều thuộc địa, vào khi những nước châu Âu khác thì sở hữu được ít hơn nhiều.

Đến cuốithế kỷ XIX, sự vững mạnh củaĐế quốc ĐứcsauChiến tranh Pháp-Phổđã tăng cường những ước mơ chiếm lĩnh thuộc địa và phân tách lại thị trường quả đât của nước này. Đến đầuthế kỷ XX,Đế quốc Đứcđã vượt quaAnh,Phápđể trở thànhcường quốccông nghiệpđứng đầuchâu Âuvà đứng vị trí thứ 2 trên nhân loại (sauMỹ). Nhưng trong cuộc chạy đua giành lag thuộc địa, Đức lại là nước lừ đừ chân, do đến cuốithế kỷ XIX, số đông châu Á với châu Phi đã trở nên Anh, Pháp chỉ chiếm làm thuộc địa. Năm1913, tổng diện tích các thuộc địa của Đức chỉ với 2,9 triệu km2, trong những lúc nước Anh có tới 34 triệu km2, Pháp có gần 13 triệu km2. Vị quy tế bào thuộc địa không tương xứng với tiềm năng công nghiệp (ít thuộc địa thì có nghĩa là có íttài nguyênvà thị trường tiêu thụ), Đức là nướchiếu chiếnnhất trong thời kỳ này. Ko kể ra, nước Đức chịu ảnh hưởng sâu dung nhan của truyền thốngquân phiệtPhổ: đề caochủng tộc Đức, tích cực truyền bá tinh thầnkỷ vẻ ngoài quân đội,chạy đua vũ trang.Leninđã tổng kết đặc trưng của nước Đức thời kỳ này là"Chủ nghĩa đế quốc quân phiệt, hiếu chiến".

Nhưng hoài bão củaĐứcgặp phải sự phản nghịch kháng của những nước"đế quốc già"là nướcAnh,PhápvàNga. Những "đế quốc già" này về cơ bản đã chiếm lĩnh gần hết đông đảo thuộc địa mênh mông khắp trái đất và muốn gia hạn quyền giai cấp của mình, không muốn "chia phần" cho những quyền lực mới phất như Đức.Đế quốc Áo–HungvàĐế quốc Ottomantừ lâu sẽ suy yếu, nhưng lại vẫn mong mỏi có đầy đủ "tư cách" với vai trò để tranh giành tác động trong khu vực vựcTrung Âu,BalkanvàKavkaz. Các cường quốc khác can thiệp vào khoanh vùng đó nhằm tranh giành ảnh hưởng với nhau...

Do có cùng phương châm tranh giành thuộc địa vớiAnh-Pháp, nướcĐứcđã cùngÁo - Hung,Italiathành lập "phe Liên Minh" vào năm1882để chuẩn bị chiến tranh phân tách lại cố giới. Để đối phó,Anhđã ký kết vớiNgavàPhápnhững Hiệp ước tay đôi sinh ra phe Hiệp cầu (đầuthế kỷ XX). Từ bỏ đó, sinh hoạt châu Âu đã hình thành 2 khối quân sự tuyên chiến đối đầu nhau. 2 bên ra mức độ chạy đua vũ trang, sẵn sàng cho chiến tranh. Một trận đánh tranh đế quốc nhằm mục tiêu phân phân chia thuộc địa trên thế giới không thể tránh khỏi.

Sự mâu thuẫn mang ý nghĩa chất đế quốc công ty nghĩa đòi hỏi một cuộc "chém giết lớn" nhằm phân định lại ngôi thứ cùng lập lại lẻ loi tự nắm giới, theo đó những thế lực mới nổi (đứng đầu làĐế quốc Đức) ước muốn đánh bại các thế lực cũ (Anh, Pháp, Nga) để chiếm lấy nằm trong địa của kẻ thua.

Mặt khác, câu hỏi phát hễ chiến tranh của những nước đế quốc còn nhằm mục tiêu đối phó với những bất ổn trong nội cỗ quốc gia. Đầuthế kỷ XX, phần lớn ách thống trị lao động ở các nước bị bóc tách lột nặng nề nề, đời sống rất khốn khó (công nhân liên tục phải thao tác 12 giờ/ngày, đồng lương lại thấp, việc sa thải diễn ra bừa bãi, trẻ nhỏ 12 tuổi đang phải đi làm công nhân phụ giúp cha mẹ...). Sự áp bức đó tạo nên mâu thuẫn nóng bức giữa tín đồ lao đụng với chủ bốn bản, nhiều tổ quốc đã tiềm ẩnphong trào giải pháp mạng(đặc biệt là ởNga,ĐứcvàÁo-Hung). Bài toán phát động chiến tranh sẽ kích thích ý thức ái quốc của fan dân, làm họ quên đi các vấn đề vào nước và xoa dịu mâu thuẫn trong tim các nước đế quốc.

Liên anh quân sự, chạy đua vũ trang, quân phiệt

Từ nguyên nhân mâu thuẫn lợi ích, sự thèm muốn tranh giành nằm trong địa vẫn dẫn tới một nhóm lý do khác cũng rất được các nhà phân tích chỉ ra, là hệ thống các hợp lại thành quân sự, sự chạy đua khí giới và công ty nghĩa quân phiệt của các đế chế:

Chủ nghĩa dân tộc

Sauthế kỷ XIXtại châu Âu khi đều giá trị từ bỏ do cá thể và quyền trường đoản cú quyết của cá nhân được nhấn thức thì hiển nhiên nhấn thức vềquyền dân tộc bản địa tự quyếtcủa các dân tộc đã bị điều khiển và tinh chỉnh bởi những dân tộc cường quốc đang trỗi dậy và gặp mặt phải sự chống trở của các dân tộc khác. Sự thức tỉnh tình cảm dân tộc thường đi kèm vớiChủ nghĩa Sôvanhvà trên tuyến phố tìm vị thế của chính mình các dân tộc nhỏ dại thường tra cứu sự bảo trợ của những đồng minh mập để cản lại các kẻ thù cận kề. Điều kia dẫn đến những xung hốt nhiên được tích luỹ và chiến tranh là bí quyết giải toả cuối cùng.

Chủ nghĩa dân tộclà lý do chính của vụ sát hại hoàng tử Áo-Hung tạiBosnia.Đế quốc NgavàĐế chế Ottomanđã đi đến chiến tranh tại Balkan1878. Sau cuộc chiến, Nga có tác động lớn ởBalkan. Áo-Hung lại tinh chỉnh và điều khiển chính bao phủ ởBosniavà năm 1908 thì gạtThổ Nhĩ Kỳra khỏi đây, cố toàn tập ảnh hưởng sinh sống Bosnia. Nga vận động các nước còn lại trên bán hòn đảo Balkan lập raLiên minh Balkanhi vọng khối này vẫn đẩy lùi Áo-Hung. Nhưng vì chưng những xích míc trước kia so với Đế chế Ottoman, khối này đã không chống lại Áo-Hung nhưng mà gâyChiến tranh Balkan lần trước tiên 1912-1913với Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên do sự phân chia quyền hạn không đều,Chiến tranh Balkan lần đồ vật hai 1913lại bùng phát, vàBulgarialà nước bại trận. Đến năm1914, Thổ Nhĩ Kỳ gần như chỉ có một ít ảnh hưởng ở bán hòn đảo này, đa số ởAlbania.Áo-Hunglại trở thành quân địch lớn của liên kết Balkan.Serbia, nước theo chủ nghĩa dân tộc trẻ trung và tràn trề sức khỏe nhất trên Balkan bây giờ đã vận động công ty nghĩa dân tộc bản địa Bosnia là nước tất cả chung đường biên giới giới với Serbia để đánh đuổi Áo-Hung thoát khỏi Balkan. Một phần tử được trợ giúp bởi tổ chức dân tộcBàn tay đencủa Serbia đã ám sát hoàng tử Áo-Hung vào28 tháng 6năm1914. Sau đó, Áo-Hung rình rập đe dọa Serbia với 1 tháng sau, Áo-Hung tuyên bố chiến tranh với Serbia vào ngày28 tháng 7năm1914.

Chiến tranh là tất yếu?

Trong những học giả thế giới khi đề cập tại sao chiến tranh có mở ra câu hỏi: Liệu có thể tránh được cuộc chiến tranh này không? cùng với những vì sao khách quan tiền và chủ quan bởi vậy thì nghỉ ngơi tầm quốc tế và lịch sử dân tộc nhân loại hoàn toàn có thể nói: với chuyên môn giác ngộ chủ yếu trị của quả đât vào đầuthế kỷ XX, khi tứ duy bao gồm trị vẫn là tư duy nước lớn, tư duy đế quốc công ty nghĩa, khi phương pháp tiếp cận các vấn đề quốc tế luôn theo chính sách "tối đa quyền lợi và nghĩa vụ cho mình, tối thiểu mang đến đối phương" thì cuộc chiến tranh thế giới đầu tiên là "phải xảy ra và thiết yếu tránh được". Cuộc chiến này sẽ cùng vớiChiến tranh quả đât thứ haisẽ tập cho trái đất phải suy xét theo kiểu tư duy mới là "cùng sống thọ hoà bình, các bên cùng có lợi". Để thừa nhận thức được như vậy quả đât phải trả giá sát cả trăm triệu mạng bạn trong 2 cuộc đại chiến và các trận đánh khác trongthế kỷ XX. Đó là bài học kinh nghiệm chính trị giá trị nhất của cuộc chiến mà đôi khi nơi này hay chỗ khác bài học đó vẫn còn đó bị "lãng quên".